Turkey: MASAK, Finansal Kuruluşların Tüzel Kişilere Uzaktan Kimlik Tespiti Yapabilmesi İçin Gerekli Adımları Atıyor

Masak, 2007/13012 Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik'te yer alan uzaktan kimlik tespitine ilişkin maddeye ilişkin gerekli değişikliği yaparak banka, ödeme ve elektronik para kuruluşu ve diğer finansal kuruluşların tüzel kişilere uzaktan kimlik tespiti yapabilmesinin mevzuat anlamında önünü açtı.

Yapılan Değişikliğin Kapsamı Nedir?

Bugün (05.04.2023) tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan düzenleme ile Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliği'nin ("Yönetmelik") "Gerçek Kişilerde Uzaktan Kimlik Tespiti" başlıklı 6/A maddesinin başlığı tüzel kişileri de kapsayacak şekilde "Gerçek Kişiler ile Ticaret Siciline Kayıtlı Tüzel Kişilerde Uzaktan Kimlik Tespiti" olarak değiştirilmiştir ("Yönetmelik Değişikliği").

Bu değişiklikle uyumlu olarak devamında, madde metnine de tüzel kişiler ile ilgili eklemeler yapılmıştır.

İlgili düzenleme değişikliğinin bugün itibariyle yürürlüğe girdiğini not etmek gerekir.

Yapılan Değişikliğin Anlamı Nedir?

Bilindiği üzere gerek Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu("BDDK"), gerek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ("TCMB") banka, aracı kurumlar ve ödeme ve/veya elektronik para kuruluşları ("Fintechler") gibi finansal kuruluşların gerçek kişilere uzaktan kimlik tespiti yapmak suretiyle müşteri edinimi için kendi mevzuatlarında gerekli düzenlemeleri geçtiğimiz yıllarda yapmıştı.

Öte yandan bu finansal kuruluşların aynı zamanda MASAK yükümlüsü olması sebebiyle MASAK mevzuatı anlamında da uzaktan kimlik tespitine ilişkin düzenlemeler yapılmıştı.

Bu kapsamda Yönetmeliğe gerçek kişilerin uzaktan kimlik tespitini düzenleyen 6/A maddesi eklenmiş, aynı zamanda "müşteri kimliğinin doğrulanması amacıyla kullanılacak uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ilişkin usul ve esasları" düzenleyen MASAK Genel Tebliğ Sıra No:19 ("Sıra no 19 Tebliği") yayımlanmıştı.

Yukarıda bahsi geçen düzenlemeler doğrultusunda her ne kadar -bankalar ile sınırlı olmak üzere- finansal kuruluşların gerçek kişi uzaktan müşteri ediniminin önü açılsa da, ilgili düzenlemeler gerçek kişiler ile sınırlı olduğu için tüzel kişilerin uzaktan müşteri edinimine konu edilmesi mümkün değildi.

Yapılan Değişiklik ile birlikte tüzel kişilere uzaktan kimlik tespiti yapılabilmesi için MASAK mevzuatı anlamında ilk adım atılmış ve ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler uzaktan kimlik tespiti yapılabilecek kişiler arasına alınmıştır.

Yönetmelik Değişikliği sonrasında Tüzel Kişilerin Uzaktan Müşteri Edinimine Konu Edilebilmesi Mümkündür?

Hayır. Müşteri kimliğinin doğrulanması amacıyla kullanılacak uzaktan kimlik tespiti yöntemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Sıra no:19 Tebliği uyarınca "Müşteri" tanımı "Uzaktan kimlik tespiti gerçekleştirilecek Türk uyruklu gerçek kişiyi veya gerçek kişi tacir" olarak yapılmıştır.

Dolayısıyla, tüzel kişilerin uzaktan müşteri edinimine konu edilebilmesi için Sıra no:19 Tebliğ'deki Müşteri tanımı kapsamına tüzel kişilerin de eklenmesi gerekmektedir.

Bankalar Açısından Güncel Durum Nedir?

Hatırlanacağı üzere Mayıs 2021'de yürürlüğe giren Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelik ("Yönetmelik") ile bankaların "görüntülü görüşme" yöntemi ile uzaktan müşteri edinebilmesinin önü açılmış ancak bu sadece gerçek kişilerle sınırlanmıştı.

Akabinde, BDDK geçtiğimiz yılın sonunda Bankalarca Kullanılacak Uzaktan Kimlik Tespiti Yöntemlerine ve Elektronik Ortamda Sözleşme İlişkisinin Kurulmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Taslağı'nı ("Taslak Yönetmelik") internet sitesinde yayınlayarak görüşe açmıştı.

Taslak Yönetmelikte yer alan BDDK düzenlemelerin de birisi de tüzel kişilerin uzaktan kimlik tespitinin önünün mevzuat anlamında mümkün kılınmasıydı. İlgili düzenleme henüz yürürlüğe girmemiştir.

Bu kapsamda, MASAK ve BDDK tarafındaki mevzuatı birlikte değerlendirdiğimizde bankaların

• MASAK Sıra No:19 Tebliğ'deki "müşteri" tanımına "tüzel kişilerin" eklenmesi ve
• BDDK'nın Taslak Yönetmeliğinin yürürlüğe girmesi

sonrasında tüzel kişilere mevzuata uyumlu şekilde uzaktan kimlik tespiti gerçekleştirebileceğini söyleyebiliriz.

Dijital bankaların faaliyet izni aldığı bugünlerde, ilgili değişikliklerin zamanlamasının önemli ve yerinde olduğu söylenebilir.

Fintechler Açısından Güncel Durum Nedir?

Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının ("Kuruluşlar") uzaktan müşteri edinimine ilişkin süreçlerin Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Tebliğ'in ("6493 Tebliği") 22. maddesinde düzenlenmekte olup, TCMB'nin konuya ilişkin ayrıca bir düzenleme yapması beklenmemektedir.

Ancak Kuruluşların, TCMB tarafındaki mevzuatı her ne kadar uzaktan müşteri edinimine izin verse de, MASAK Sıra No:19 Tebliği'nde "Yükümlüler İtibarıyla Uzaktan Kimlik Tespiti" başlığı altında şu an sadece bankalar yer almakta olup Kuruluşlar yer almamaktadır.

Bu itibarla, Kuruluşların-gerçek veya tüzel kişi farketmeksizin- dijital müşteri edinimini MASAK mevzuatına uyumlu şekilde yapabilmesi için MASAK Sıra No:19 Tebliğ'deki Yükümlüler İtibariyle Uzaktan Kimlik Tespiti başlığı altına ödeme ve elektronik para kuruluşlarının da eklenmesi gerekecektir.

İlgili değişiklikler sonrasında Kuruluşların da gerçek ve tüzel kişilere uzaktan müşteri edinimi gerçekleştirebilmesi mevzuat anlamında mümkün hale gelecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.